Konya’da 10 kişiden en az 3 ünde omuz ve sırt ağrıları oldukça sık görülmektedir. Konya’dan Fizyoterapist Erdal Beşiktepe bu konuda Strese dikkat çekerek, Bilinçsiz kendini sıkma ile başlayan stres ağrılara yol açmakta ve kısır bir döngüye yol açmaktadır diye uyardı.
Omuz ve sırt ağrıları, modern yaşamın en yaygın sağlık sorunlarından biridir. Özellikle stres, bu ağrıların şiddetlenmesine ve kronikleşmesine neden olabilir. Günlük hayatın getirdiği baskılar, iş stresi, psikolojik gerginlikler ve yanlış duruş alışkanlıkları, kas-iskelet sisteminde olumsuz etkilere yol açar. Bu makalede, stresin omuz ve sırt ağrıları üzerindeki etkileri, fizyolojik mekanizmaları, belirtileri ve çözüm yolları ele alınacaktır.
- Stres ve Kas Gerginliği Arasındaki Bağlantı
Vücut, stresli durumlara tepki olarak “savaş ya da kaç” (fight or flight) tepkisini devreye sokar. Bu tepki sırasında kortizol ve adrenalin gibi stres hormonları salgılanır. Kısa süreli stres durumlarında bu hormonlar enerji sağlar ve kişinin çevresel tehditlere karşı tetikte olmasını sağlar. Ancak uzun süreli stres halinde kaslar sürekli gerilim altında kalır ve gevşeme mekanizması düzgün çalışmaz.
Özellikle üst sırt, boyun ve omuz bölgesindeki kaslar stresin etkisiyle aşırı kasılır. Bu durum:
- Kas yorgunluğuna,
- Kronik kas gerginliğine,
- Duruş bozukluklarına,
- Hareket kısıtlılığına yol açabilir.
- Stresin Omuz ve Sırt Ağrıları Üzerindeki Etkileri
Stresin neden olduğu kas gerginliği, omuz ve sırt ağrılarına birçok farklı mekanizma üzerinden etki eder:
- a) Kasların Sürekli Gergin Kalması (Kas Spazmları)
Stres altındaki kişiler farkında olmadan omuzlarını kasılı halde tutabilirler. Bu durum, trapez kasları (boyun ve omuz kasları) üzerinde baskı oluşturarak kas spazmlarına ve ağrıya neden olabilir.
- b) Duruş Bozuklukları ve Postürel Problemler
Stres altındaki bireyler, genellikle başlarını öne eğerek, sırtlarını kamburlaştırarak ve omuzlarını içe çevirerek dururlar. Uzun vadede bu postür alışkanlıkları:
- Omuz eklemlerinde ve sırt kaslarında yük artışına,
- Kas dengesizliklerine,
- Omurga eğriliklerine (kifoz, lordoz gibi) sebep olabilir.
- c) Solunum Mekanizmasındaki Değişiklikler
Stres, nefes alıp verme mekanizmasını da etkiler. Normalde diyafram kası kullanılarak yapılan nefes alma süreci, stres altında göğüs ve boyun kaslarının aşırı kullanımına neden olur. Yanlış solunum alışkanlıkları, boyun, omuz ve üst sırt bölgesinde kas gerginliğini artırarak ağrı oluşumuna katkıda bulunur.
- d) Sinir Sistemi Üzerindeki Etkileri
Uzun süreli stres, sinir sistemini duyarlı hale getirerek ağrı algısını artırır. Merkezi sinir sisteminin (beyin ve omurilik) duyarlılığı yükseldiğinde, vücuttaki hafif gerginlikler bile şiddetli ağrı olarak hissedilebilir. Bu durum, fibromiyalji gibi kronik ağrı sendromlarına yol açabilir.
- Stres Kaynaklı Omuz ve Sırt Ağrılarının Belirtileri
Strese bağlı omuz ve sırt ağrıları, şu belirtilerle kendini gösterebilir:
- Omuz ve üst sırt bölgesinde sürekli veya dönemsel ağrı
- Boyun ve omuz hareketlerinde kısıtlılık
- Baş ağrısı ve migren
- Sabahları sertleşmiş kaslarla uyanma
- Göğüs bölgesinde sıkışma hissi ve düzensiz solunum
- Yorgunluk ve halsizlik hissi
- Stresin Omuz ve Sırt Ağrılarına Karşı Çözüm Yolları
Strese bağlı gelişen omuz ve sırt ağrılarını önlemek ve hafifletmek için çeşitli yöntemler mevcuttur:
Egzersiz ve Fiziksel Aktivite
- Düzenli egzersiz, kasları güçlendirerek ve kan dolaşımını artırarak stresin vücuda olan etkilerini azaltır.
- Yoga ve pilates, esneklik kazandırarak kas gerginliğini azaltır.
- Boyun, omuz ve sırt kaslarını güçlendiren germe egzersizleri gerginliği hafifletir.
Doğru Duruş ve Ergonomik Düzenlemeler
- Bilgisayar başında çalışırken doğru oturma pozisyonu benimsenmelidir.
- Uzun süre oturmak gerekiyorsa bel ve sırt destekli sandalyeler kullanılmalıdır.
- Omuzların içe kapanmasını önlemek için düzenli postür egzersizleri yapılmalıdır.
Solunum Teknikleri ve Stres Yönetimi
- Diyafram nefesi (karın nefesi) almak, kas gerginliğini azaltır.
- Meditasyon ve mindfulness uygulamaları, stresin neden olduğu kortizol seviyelerini düşürerek kas gevşemesine yardımcı olur.
Manuel Terapi ve Osteopati
- Fizyoterapistler tarafından uygulanan manuel terapi ve osteopati, kas gerginliğini azaltarak rahatlama sağlar.
- Trigger point (tetik nokta) terapisi, kas düğümlerini çözerek ağrıyı hafifletir.
Uyku Düzeni ve Beslenme
- Yeterli ve kaliteli uyku, vücudun kendini yenilemesi için gereklidir.
- Magnezyum açısından zengin besinler (fındık, badem, muz, yeşil yapraklı sebzeler) kas gevşemesine yardımcı olabilir.
Şehrimiz in Konya’lı hastalara sorduğumuzda her 10 kişiden 3 ünde en az stres ağrısı olduğunu gördük. Stres, omuz ve sırt ağrılarının başlıca nedenlerinden biridir. Uzun süreli stres altında kaslar sürekli kasılı kalır ve bu durum ağrıya, duruş bozukluklarına ve hareket kısıtlılıklarına yol açar. Stres yönetimi teknikleri, düzenli egzersiz, doğru duruş alışkanlıkları ve manuel terapi gibi yöntemlerle bu tür ağrılar hafifletilebilir. Fiziksel ve psikolojik sağlık bir bütün olarak ele alınmalı, stresle başa çıkmak için hem zihinsel hem de bedensel yöntemler kullanılmalıdır.